GALVANİZ KAPLAMA

SICAK DALDIRMA GALVANİZ NEDİR?

Demir ve çeliğin paslanmaya karşı korunmasında en akılcı ve kesin çözüm, malzemenin sıcak daldırma yöntemi ile galvaniz kaplanmasıdır. Demir ve çelik malzemeler bulundukları atmosferik ortamdan etkilenerek zaman içinde fiziksel, kimyasal, elektriksel ve diğer özelliklerini kaybederek korozyona uğrarlar. Bu değişikliğe, “metalin paslanması” da denmektir. Paslanma sadece görüntü bozukluğu olmayıp aynı zamanda metali aşındıran bir kimyasal reaksiyondur. Ayrıca pas, kaynaklandığı metalden takriben 30 kat büyük bir hacim oluşturduğundan, paslananan metalin çevresindeki elemanları da patlatmaya eğilimlidir. Metali, paslanmayı oluşturan dış etkenlerden uzak tutabilmek amacı ilen metal yüzeylere koruyucu yöntemler uygulanır. Bu koruyucu yöntemlerden bazıları boya, plastik, nikel, krom, bakır ve çinko kaplamadır. Ancak; bütün bu kaplama yöntemleri arasında çinko kaplama en güvenli ve uzun ömürlü olanıdır. Çinko kaplama (galvaniz) yöntemi ile muamelenin diğer yöntemlere nazaran avantajları şöyle sayılabilir: Kalın ve nüfusiyeti yüksek ve homojen bir yüzey filmi oluşturur, diğer yöntemlerle ulaşılamayan kritik noktalar (iç hacimler, keskin köşeler, kesim yerleri, delik yüzeyleri, boşluklar) vs. korunmuş olur. Diğer yöntemler, ufak zedelenmelere karşı çok hassastır ve genelde korozyon bu zedelenmelerde başgösterir. Oysa galvaniz kaplama çiziklere karşı dirençlidir ve hatta kendi kendini onarma özelliğine sahiptir. Buna “self healing effect” ve “katodik koruma” denir. Aynı nedenlerle, sıcak daldırma galvanizle kaplanmış yüzeyler, darbelere karşı da görece korunmalıdır. Kaplanan malzeme ile çinko metalurjik bir bağ oluşturur ve malzeme yüzeyinde meydana gelen alaşım tabakaları dış etkilere karşı dayanıklı bir kaplama sağlar. Galvaniz, yüzey kaplama yöntemleri arasında en uzun ömürlü olanıdır ve hiçbir bakım gerektirmez. Belli bir estetik cazibesi vardır. İlk başları parlak ve iki boyutlu kristalin bir görünüşe sahip olan kaplama yüzeyi, zamanla matlaşarak homojen mat gri renkte bir yüzeye dönüşür. Ekonomik bir yöntemdir. Ancak, sıcak daldırma galvanizin dezavantajları da vardır: Sıcak daldırma galvaniz yöntemi ile kaplanmış metallerin onarılması ve tamiri mümkün değildir, parçanın tadilat/ onarımdan sonra bir tüm olarak tekrar galvanizlenmesi gerekir. Parçaların teker teker galvanizlenmesi gerekir, yani montajdan sonra galvaniz, sağlıklı bir yöntem değildir, parçaların galvanizlenmesi için önce sökülmeleri, işlemden sonra da takılmaları gerekir. Küçük açıklıkları olan tanklar gibi bazı geometriler sıcak daldırma galvanize müsait değildir, imalatçının, yapının imalat sonrası sıcak daldırma galvaniz yöntemiyle korunacağını bilmesi gerekir. Sıcak daldırma galvaniz teşkilatı pahalı ve yaygın olmayan bir teşkilattır, yöntemin lojistiği sorun yaratabilir. Teknelerde, çapalar, zincirler ve bazı tanklar sıcak daldırma galvaniz ile kaplanır. Özellikle klasik teknelerde, çarmık ayakları, kurtağızları, bumba ve kapela fitingleri ve diğer bir dizi aksam sıcak daldırma galvaniz ile korunurlar. YachtWORKS, TS-914, DIN 50976 standartlarına uygun şekilde bu kaplama metodunu uygulamakta ve tavsiye etmketedir. Demir esaslı kaynaklı ve şekillendirilerek son şeklini almış malzeme, erimiş haldeki çinko banyosuna daldırılarak yüzeyinde çinko-demir alaşımından korozyona karşı koruyucu bir kaplama ekle edilir.

TS-914 STANDARTLARINA GÖRE OLMASI GEREKEN KAPLAMA AĞIRLIKLARI

MALZEME SINIFI MALZEME KALINLIĞI (mm) ORTALAMA KAPLAMA AĞIRLIĞI (gr/m2) KAPLAMA KALINLIĞI (mikron) SANTRİFÜJ YAPILAMAYAN ÇELİK PARÇALAR 5 mm ve üzeri 610 85 2 mm'den kalın - 5 mm'den ince 460 65 1 mm'den kalın 2 mm'den ince 335 47

Değişik atmosferik ortamlarda galvanizli malzeme üzerindeki kaplamada oluşan yıllık ortalama kalınlık kaybı, uzun süren araştırmalar ve testler sonucunda aşağıdaki cetvelde verildiği şekilde tesbit edilmiştir.

ORTAM KALINLIK KAYIP MİKTARI (gr/m2) Şehir dışı 7-15 Şehir içi 20-40 Deniz kenarı 20-50 Endüstriyel ortam 40-80

KAPLAMA DAYANIM SÜRESİNİN KAPLAMA KALINLIK VE DEĞİŞİK ATMOSFERİK ŞARTLARA GÖRE DAĞILIMI

ÇİNKO KAPLAMA (gr/m2) KAPLAMA KALINLIĞI(μm) ŞEHİR DIŞI ŞEHİR İÇi DENiZ KENARI ENDÜSTRiYEL 210 30 28-13 10- 5 12-4 - 280 40 43-20 15- 7 18-6 - 560 80 - 28-13 33-11 14-7 700 100 - 35-16 41-14 18-9